Interview met een ex-gevangene

Dit is het verhaal van R. Zij werd in Frankrijk veroordeeld tot een gevangenisstraf. Ze had nog nooit eerder vastgezeten. Op het moment dat ze haar verhaalde vertelde was ze net drie weken terug.

De aanhouding

Met een vriend reed ik naar Portugal. Even een week er tussenuit en bijkomen van mijn werk in de zorg. De dagen voordat we terug zouden rijden merkte ik dat er iets was. Mijn vriend deed vreemd, er was iets niet goed. Na lang aandringen vertelde hij van zijn plan. In zijn auto wilde hij drugs meenemen. Ik kon hem niet op andere gedachten brengen. Ik onderzocht of ik terug kon vliegen, maar alle vluchten zaten vol. Ook vond ik het vervelend om hem alleen die lange autorit terug te laten maken. Ik stapte in, het voelde niet goed.

Aan de grens werden we aangehouden. Doodeng was het, een rollercoaster. Nu ik terug ben in Nederland, komen er soms nog herinneringen naar boven van die aanhouding. Details die ik was vergeten. Ondervragingen volgden, ik werd naar een ziekenhuis gestuurd voor een gezondheidscheck, ik werd voorgeleid. Niet lang daarna werd ik met snelrecht veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf.

Het begin

Ik moest aan thuis denken. Aan mijn kinderen en kleinkinderen. Ik was verdrietig en boos. Bang dat ze niet meer met me wilden praten. Hoewel ik wist dat ze me niet zouden laten vallen, had ik die angst toch. Het eerste gesprek was heel emotioneel. Ik heb alles eerlijk verteld, ik voelde geen schaamte. Mijn dochter ging meteen dingen regelen; ze zorgde dat ik geld had in de gevangenis. Ik vroeg ze om alles op te zeggen, ook mijn huis. Ik wilde niet dat ze daar last van zouden hebben. Maar mijn moeder accepteerde dat niet en heeft ervoor gezorgd dat ik mijn huis kon houden. Mijn kinderen en moeder zijn me blijven steunen. Ik ben daar heel trots op.

Ik was nog nooit in een gevangenis geweest. De bewaarster was heel aardig. Ze zei maak je niet druk, ik plaats je in een cel met een Engelssprekend meisje. Want ik sprak geen Frans. Het klikte. Zij zat ook net vast. We deelden onze verhalen, lachten en huilden. Het was heel gek, ik voelde me oké omdat er nog iemand was in dezelfde situatie.

De vrijwilliger

Na een paar maanden vertelden ze dat er een advocaat was, maar dat kon helemaal niet. Ik had geen advocaat. Ik werd naar een kamer gebracht en toen ontmoette ik Marlies. De vrijwilliger van Bureau Buitenland. Het was heel emotioneel. Het was heerlijk om weer Nederlands te praten. We hadden meteen een mooi gesprek over van alles. Ik ging naar een nieuwe gevangenis, maar ook in de nieuwe gevangenis kwam Marlies op bezoek.

Op een keer was ik boos. Over het systeem, hoe alles gaat in de gevangenis. Dat mensen zich niet aan de afspraken houden, dat het praten zo moeilijk was. Ik was het zo zat. Marlies floot me terug en probeerde me weer een beetje hoop te geven.

De keer daarop kwam ze hierop terug. Ze vertelde dat ze het moeilijk had gevonden om me zo achter te laten. Dat heeft me echt geraakt. Dat er iemand is die meeleeft en moeite voor je doet. Ook als Marlies dat eind moest rijden in slecht weer kwam ze toch. Dat is top. Ze nam boeken voor me mee. De eerste keer kreeg ze die niet ingevoerd, dat vond ze heel vervelend. Marlies deed echt moeite voor me. Ik merkte dat zij het ook leuk vond om bij me te komen. We konden over alles praten. Ze was ook heel duidelijk. Dan zei ze ik kom over zes weken weer en dan was ze er. Ze was ook heel ondernemend. Dan had ik een vraag die onbeantwoord bleef en dan ging ze met de chef praten.

Marlies is een geweldig vrouw, ze is open en eerlijk en luistert. Een moedertje. Ik voelde geborgenheid.

Steun in de gevangenis

Ik verveelde me in de gevangenis. Er was geen werk voor me. Ik ging naar sport. Soms werd iets georganiseerd: een gospelshow, een optreden van een band of een spel.

Ik heb Frans geleerd met een cursus van EABT. Ik ben ook een paar keer naar les geweest in de gevangenis. Dat ik de taal niet sprak was een grote hindernis. Duidelijk maken wat je wil is heel belangrijk en dat ging heel moeilijk. Met gebaren lukte het wel en andere gevangenen hielpen me daar ook wel bij, maar ik ben graag zelfstandig. Op een gegeven moment leerden de bewaarders mij Frans en ik hun Engels. Dat was heel leuk.

In de gevangenis heeft de maatschappelijk werker me geholpen met het regelen van allerlei dingen. Die had ook contact met de regiocoördinator van Bureau Buitenland. Er waren veel documenten nodig vanuit Nederland voor de vervoegde invrijheidstelling. Dat is allemaal gelukt en toen hoorde ik een paar dagen van tevoren dat ik naar huis kon.

Weer thuis

Nu ben ik weer thuis. Ik moet bijkomen van alles wat er gebeurd is. Tot januari hoef ik niet te solliciteren, maar ik wil weer aan het werk in de zorg. In de gevangenis heb ik veel nagedacht. Ik ben een vrouw die altijd alles op orde had en toch heb ik een fout gemaakt. Ik ben weer tot het geloof gekomen en ik ben aan het schrijven. Over mezelf. Daar helpt me.

Ik heb geleerd dat familie heel belangrijk is. Ik wist dat wel, maar stond er niet bij stil. Ik heb het echt gevoeld. Je moet dingen meemaken om wijzer te worden. Ooit zal ik alles aan mijn kleinkinderen vertellen. Ik zal zeggen dat ze altijd naar hun gevoel moeten luisteren. Ik ben heel dankbaar.